شاید مهم‌ترین علت، ضعف پنداشتن عذرخواهی کردن از اشتباه است. متاسفانه بسیاری از سیاسیون عذرخواهی را به منزله ایجاد پاشنه آشیل قلمداد می‌کنند اما سوابق نشان داده اتفاقاً عذرخواهی در سطح افکارعمومی، رویکرد اخلاق مدار سیاسیون را برجسته می‌سازد
انتشار یک نامه از سوی سعید حجاریان برای عذرخواهی از اتهام غیرواقعی که چندین سال پیش متوجه احمد توکلی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی کرده بود، جزو معدود عذرخواهی‌های سیاسیون در سال‌های معاصر است اما چرا رفتارهایی عمومیت نمی‌یابد و سیاستمداران از آن پرهیز می‌کنند؟
به گزارش «تابناک»؛ سعید حجاریان اخیراً در توضیح اتهامی که چندین سال پیش متوجه احمد توکلی نماینده اصول گرای مجلس شورای اسلامی کرده بود، عذرخواهی کرد. حجاریان در این گفتگو ;i در واقع گفت و گوی خبرنگار با تاج زاده و حجاریان بود، مدعی شده بود: «حجاریان: [رئیس جمهور وقت]برای روزنامه فردا که متعلق به احمد توکلی بود و فقط ۲۵ تا ۳۰ هزار تیراژ داشت، هم پول کاغذ مفت داد و هم چاپخانه. آن هم برای روزنامه‌ای با تیراژ کم.
مصطفی تاج‌زاده: به این علت که خاتمی می‌گفت به احمد توکلی که منتقد جدی دولت است و چهار میلیون رای در انتخابات ریاست‌جمهوری در برابر هاشمی آورده است، باید یک چاپخانه بدهیم که بتواند روزنامه چاپ کند.
حجاریان: نه! او باید جواز بگیرد و به اندازه تیراژش هم کاغذ بگیرد. اما چاپخانه گرفته است. می‌دانید که چاپخانه‌اش امروز چقدر می‌ارزد؟ الان چاپخانه به دست پسرش است که با آن کار آزاد می‌کند و منبع درآمدش است. برای خانم من کارت ویزیت و سربرگ نسخه چاپ کرده و یک میلیون از خانم من گرفته است. در حالی‌که یک چاپخانه دیگر همین کار را با ۴۰۰ هزار تومان انجام داده است. تازه یکسال هم بیشتر روزنامه فردا را درنیاورد. میخواهم بگویم که خاتمی از این کارها خیلی کرده است.
●در حالی‌که بسیاری از نخبگان، از حداقل امکانات و امتیاز داشتن روزنامه محروم هستند. چگونه می‌توانید شما به توکلی امتیاز چاپخانه بدهید؟ به نظر من نمی‌توان این اقدام را نشانه‌ای مثبت مبنی بر توفیق و بالادستی آقای خاتمی حساب آورد. آیا آقای خاتمی از شهروندان جامعه برای چنین اقدامی مجوز داشت؟
تاج‌زاده: به هر حال خواننده باید قضاوت کند که اقدام خاتمی در اعطای امکانات به منتقدین گرایش و نه شخص خودش مثبت است یا منفی. آقای آرمین نپذیرفت و گفت که این کار بی‌عدالتی است و استعفا داد.
تاج‌زاده: توکلی کسی بود که در انتخابات و در مقابل هاشمی ۴ میلیون رای آورده بود. انتخابات بعدی هم ۴ میلیون رای آورد. به هر حال در این اجتماع وزنی داشته است. اینکه آقای توکلی مجوز را گرفته و بعد از ۲ ماه روزنامه‌اش را تعطیل کرده و این چاپخانه را مستقل از مجوز به یک پایگاه تجاری یا اقتصادی تبدیل کرده است، باید جواب دهد.
● یک سوال را باید پرسید چون مقدمه‌ای برای رفتارهای آینده ما می‌تواند باشد. آیا این ویژگی را می‌توان مثبت دانست که یک مقام اجرایی یا رئیس‌جمهور از اتهام یک فرد بگذرد یا نسبت به فردی یا جریانی بخشش داشته باشد. در حالی‌که این خصوصیت را نمی‌تواند عادلانه در برخورد با همه رعایت کند؟
حجاریان: تا آنجایی که به خود فرد برمی‌گردد، او می‌تواند ببخشد یا نبخشد. اما وقتی حقوق جامعه مطرح می‌شود، از حقوق فردی جداست. بیت‌المال هم حقوق جامعه است نباید از بیت‌المال به کسی که وزن ندارد پرداخت کرد. مثلاً رسالت وزن داشت. پشت رسالت یک حزب خوابیده بود. اما توکلی کیست؟ «فردا» نماینده چه جریانی است؟ احمد توکلی حزب نداشت پس چرا باید از پول بیت‌المال به او اجازه چاپخانه داد در حالی‌که کلی احزاب جدی داریم که به آنها نمی‌شود امتیاز داد. من همیشه این گله را از خاتمی داشته‌ام و به خاتمی به‌شوخی می‌گفتم کار تو مثل کار ملانصرالدین است. جلوی ملا کشمش بود و او اول کشمش‌های دم‌دار را می‌خورد. می‌گفتند چرا فقط کشمش دم‌دار می‌خوری؟ گفت اینها پا دارند در می‌روند، بقیه اما پا ندارند و پیش من هستند. خاتمی آدم‌های دموکرات را خودی می‌دانست و لذا دم‌دار‌ها را پروبال می‌داد که فرار نکنند. من این شوخی را با خاتمی می‌کردم.»
چرا باید از اخلاق سیاسی توکلی و حجاریان درس گرفت؟
حال سعید حجاریان با ارسال نامه‌ای خطاب به احمد توکلی، بر خطا بودن ادعایش تاکید کرده، تا ادعایش بعدها علیه توکلی مورد استناد قرار نگیرد. متن نامه آقای حجاریان به شرح زیر است:
«برادر گرامی اقای دکتر احمد توکلی
باسلام و آرزوی توفیق
بعد از مصاحبه ای که چند سال پیش با مجله اندیشه پویا کرده و در آن ادعا کردم که شما از دولت آقای خاتمی برای روزنامه فردا چاپخانه ای گرفته اید دستگاه تبلیغی دولت معجزه سخن مرا بهانه ای برای رانت جو خواندن شما کرد.
من مترصد بودم تا دولت عوض شود تا پس از تحقیق جبران مافات کنم واکنون بعد از تحصیل اسناد (که آنرا برای شما میفرستم) به قطع می گویم که روزنامه فردا جز دستگاه لیتوگرافی ابزار دیگری دریافت نکرده است و از بابت این سهو پوزش میخواهم و امیدوارم در آستانه انتخابات این موضوع مستمسکی برای حمله به شما قرار نگیرد.
توفیق رفیق راهتان در زمینه مبارزه با فساد بخصوص فساد سیاسی باد.
وما أبرئ نفسی إن النفس لأماره بالسوء إلا ما رحم ربی إن ربی غفور رحیم
سعید حجاریان»
توکلی در واکنش به عذرخواهی حجاریان با انتشار متن نامه توکلی نوشته است:
«تشکر از عذرخواهی آقای حجاریان
چند سال پیش آقای دکتر سعید حجاریان طی مصاحبه ای ادعا کرده بود که دولت آقای خاتمی چاپخانه ای را به من به عنوان مدیر مسئول روزنامه فردا داده که من آن را برای کاسبی شخصی در اختیار پسرم گذاردم.
هر چند این ادعا کاملا خلاف واقع را در همان نشریه تکذیب کردم، اما هر از گاهی اینجا و انجا، همان حرف ها تکرار میشد. چند روز پیش نامه ای از آقای حجاریان به دستم رسید که میخوانید. حالا که ایشان کار خویش را اصلاح کرد و حقیقت آشکارتر شد. از این بابت تشکر میکنم.»
پیش از این احمد توکلی نیز از سیدحسین موسویان به واسطه اتهاماتی که به او زده بود، عذرخواهی کرد و در واقع شخص توکلی نیز همچون حجاریان قائل به این رویکرد بوده که در صورت خطا در تشخیص، ضمن عذرخواهی، برای تصحیح گفتارش و کاهش آثار آن گفتار بکوشد.
این اتفاقات اما در تاریخ سیاسی ایران بسیار انگشت‌شمار است و از این حیث دارای اهمیت دوچندانی است اما چرا برخی سیاسیون حتی هنگامی که اشتباه شان در سطح عمومی عیان می‌شود، از عذرخواهی طفره می‌روند؟
شاید مهم‌ترین علت، ضعف پنداشتن عذرخواهی کردن از اشتباه است. متاسفانه بسیاری از سیاسیون عذرخواهی را به منزله ایجاد پاشنه آشیل قلمداد می‌کنند اما سوابق نشان داده اتفاقاً عذرخواهی در سطح افکارعمومی، رویکرد اخلاق مدار سیاسیون را برجسته می‌سازد و از این زاویه، رشد چنین فرهنگی می‌تواند کمک بسیار شایانی در بهبود اخلاق سیاسی نماید.
