در انتخابات اخیر اصلاح طلبان برندگان بزرگ بودند. جریان اصولگرا نتوانست در تهران هیچ کرسی ای را از آن خود کند. حال که نتایج مشخص شده ضروری است که نکات مهم از این انتخابات مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرند.
روزنامه بریتانیایی “گاردین” با انتشار گزارشی به پنج درسی اشاره کرده که باید از انتخابات اخیر ایران گرفته شود:
۱-منازعه میان هواداران و مخالفان توافق هسته ای است
“علی لاریجانی” یکی از اصولگرایان معتدل در نهایی شدن و تصویب برجام در همراهی با دولت حسن روحانی نقش موثری ایفا کرد. او در این انتخابات به دلیل حمایت از توافق حمایت عمومی قابل توجهی را کسب کرد. این توافق سبب شد تا تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متخده برداشته شوند موضوعی که در آینده سیاست ایران را شکل تازه ای خواهد بخشید.
۲-سیاست ایران را نمی توان به اصلاح طلب در مقابل محافظه کار تقلیل داد
ایران کشوری بزرگ است بزرگتر از عراق، ترکیه و سوریه و ترکیب گسترده ای عوامل محلی و طایفه ای وجود دارند. رای دهندگان دلایل مختلفی برای رای دادن دارند. بزرگترین انگیزه برای شرکت در انتخابات رای دادن به سیاست هایی است که به بهبود اقتصاد می انجامد با این حال، اشتغال، قیمت کالاها، مسکن و مسائل دیگری چون مدیریت آب و حفاظت از محیط زیست نیز در اولویت قرار دارند.
شاید در دهه های ۸۰ و ۹۰ میلادی می شد از طیف چپ های اسلامی به عنوان اصلاح طلب در مقابل محافظه کاران یاد می شد. اکنون اما طیف بندی در حال تغییر است و ناظران از اصلاح طلبان و اعتدالیون در یک جبهه یاد می کنند.
۳-ترکیب مجلس خبرگان تغییرات اساسی خواهد داد
با شکست آیت الله محخمد یزدی در انتخابات و حذف شدن او از فهرست اعضای تازه مجلس خبرگان ، این نهاد نیازمند رییسی تازه خواهد بود. این موضوع می تواند بر آینده ایران تاثیرگذار باشد. وظیفه این نهاد نظارت بر اقدامات مقام رهبری و تعیین جانشین برای ایشان است. شکست آیت الله یزدی بعلاوه آیت الله مصباح یزدی و قرار گرفتن نام آیت الله جنتی در پایین فهرست ضربه ای جدی به محافظه کاران ایران بود. آنان که از چشم انداز بهبود روابط ایران و غرب نگران بودند شکست خوردگان اصلی این انتخابات بودند.
۴-حسن روحانی سیاستمداری قابل و با کفایت است
رییس جمهوری ایران اثبات کرده که داناست و بر سر مواضع اصولی خود می ایستد. او صرفا حمایت اصلاح طلبان را پشت سر خود ندارد بلکه طیف عمده ای از محافظه کاران نیز پس از توافق هسته ای در کنار او قرار گرفتند. او خواستار بهبود روابط ایران با سایر کشورها از جمکله ایالات متحده و انجام اصلاحات اقتصادی برای تقویت بخش خصوصی و جذب سرمایه گذاری های خارحی و کاهش کنترل بر مطبوعات و هم چنین باز شدن فضای اجتماعی و کاهش برخوردها با جوانان است. بخش عمده ای از طبقه متوسط شهری پشت سر او قرار گرفته اند.
۵-تغییرات به طور آرام و قطره چکانی صورت می گیرند
اصلاحات اقتصادی برای تشویق رشد پایدار، افزایش اشتغال و بهبود استاندارد زندگی از جمله انتظارات رای دهندگان از دولت در دوران پسا تحریم هستند. روحانی می خواهد اطمینان کسب کند که به این دستاوردها می رسد در نتیجه به جای آن که به جنگ و رویارویی با رقبایش بپردازد خط مشی مصالحه و مذاکره را در پیش گرفته است. شرایط منطقه ای بین المللی و منازعه شیعه وسنی نیز وضعیت را به سطح خطرناکی کشانده است در نتیجه او قصد افزایش تنش را ندارد.
