علی مطهری در نشستی با عنوان «جمهوری اسلامی؛ از آرمان تا واقعیت» که در دانشگاه علامه برگزار شد،عنوان کرد: روز دانشجو و امروز حاکی از فریاد در سکوت و جرقهای در تاریکی است، چراکه دقیقا چند ماه بعد از کودتای سال۳۲ بود که خفقان بر کشور حاکم شده بود برای همین این حادثه بسیار ارزشمند است. وی با بیان اینکه اسلام مساله عدالت را با معنویت و اخلاق توام کرده است،گفت: اهمیت عدالت از نظر اسلام را میتوان در این جمله شهید مطهری دید که میگوید «عدالت در سلسله علل احکام دین است آنچه عدل است دین میگوید نه آنچه دین میگوید عدل باشد.» ما در اسلام حق طلاق را با مرد میدانیم، اما ممکن است فردی بخواهد از این مساله سوءاستفاده کند و وظایف خود را انجام ندهد. کسی که میگوید این مقیاس عدالت است، پاسخی برای این مساله ندارد و میگوید زن باید مثل انسانی مبتلا به سرطان بسوزد و بسازد اما کسی که میگوید عدالت مقیاس دین است به این حرف معتقد است حاکم شرع میتواند طلاق زن را بگیرد. نماینده تهران در مجلس با تاکید بر اینکه مهم ضمانت اجرای عدالت است افزود: هر مصلحی ابتدا باید خودش صالح باشد آزادی از شعارهای انقلاب ما بوده که به احکام مختلف تحریف شده؛ آزادی اجتماعی یعنی کسی برده دیگری نباشد و آزادی معنوی هم همان آزادی هواهای نفسانی درون است. شهید مطهری معتقد است آزادی اجتماعی بدون آزادی معنوی میسر نیست. در آزادی اجتماعی نظام ارباب و رعیتی ممنوع است. آزادی بیان و تفکر از شاخههای آزادی انسانی است و آزادی انسانی یعنی مانعی برابر قوا و استعدادهای انسان وجود نداشته باشد. مطهری تصریح کرد: نباید از واژه فتنه سوءاستفاده کرد تا از این طریق یک جریان سیاسی را از میدان به در کرد. وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا واژه فتنه به دستاویزی برای حذف رقیب توسط یک جریان خاص نشده است؟ اظهار کرد: هرجا حق و باطل با هم مخلوط شوند فتنه به وجود میآید. در حوادث سال۸۸ هم واقعا چنین اتفاقی افتاد و تشخیص حق و باطل مشکل بود و به نظرم میتوان برای آن حوادث واژه فتنه را استفاده کرد و من شاید نخستین نفری بودم که برای این توصیف آن حوادث این واژه را استفاده کردم اما آن چیزی که اهمیت دارد این است که نباید از این واژه سوءاستفاده کرد تا عدهای را از میدان به در برد.
پاسخ مطهری به پرسشهای دانشجویان
علی مطهری در پاسخ به این سوال که آیا کرسیهای آزاداندیشی همان چیزی است که مدنظر مقام معظم رهبری بود، گفت: کرسیهای آزاداندیشی همانطور که از نامشان پیداست، باید آزاداندیشانه باشد. در تاریخ اسلام نقل شده افرادی در مساجد در ردّ خدا و پیامبر حرف میزدند و دیگران پاسخ آنها را میدادند، روش امامان ما برخورد ملایم و نرم بود. وی افزود: اساسا نظرات مخالفان و معاندان اسلام در کتب مذهبی و دینی وجود دارد. نباید برای آزاداندیشی قید بگذاریم. برای مشخص شدن عظمت انقلاب همه باید آزاد اما باشند متاسفانه گاهی برخی خطوط قرمز مصنوعی درست میکنند و میگویند نباید فلان موضوع صحبت کنیم که ما موافق این موضوع نیستیم. وی در پاسخ به این سوال که آیا بویی از آرمانهای انقلاب امروز به مشام میرسد، گفت: ما در بحث عدالت در دورههای مختلف تاریخ بعد از انقلاب متفاوت بودهایم؛ برای مثال در عدالت اقتصادی خوب عمل کردهایم و امروز فاصله روستاها و شهرها از نظر رفاهی کمتر شده است، اما شاید باز هم نتوانستهایم درست مدیریت کنیم. وجود اختلافهای طبقاتی نشان میدهد در بحث عدالت کاملا موفق نبودهایم و باید تلاش بیشتری کنیم. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در بحث آزادی دچار فراز و نشیبهای زیادی بودیم، گاهی آزادی بیان قابل قبول بوده و برخی مواقع خیر؛ برای مثال در دوره اصلاحات حد خوبی از آزادی بیان داشتیم. در دولت نهم نیز نسبتا آزادی بیان قابل قبول بود، اما در دوره دولت دهم بهویژه از سال ۸۸ به بعد محدودیتها زیاد شد و تا الان نیز ادامه دارد. وی افزود: در دوره سازندگی هم آزادی بیان ایدهال نبوده است. دوره جنگ و استقرار نظام هم نمیتواند خیلی معیار باشد، چرا که در دوره جنگ هر کشوری محدودیتهایی دارد. مطهری با بیان اینکه در دوره جنگ ۱۷ روزنامه بسته شد، گفت: امام صحبت کردند و گفتند قلمهای مسموم باید شکسته شود. این مساله با شرایط جنگ قابل توجیه است اما قابل سرایت به امروز نیست، اشتباه این است که برخی میخواهند احکام گذشته را به امروز سرایت دهند، اما نمیگویند حرف امام برای شرایط عادی نبود بلکه برای دوره جنگ بود. معتقدم امروز در زمینه آزادی بیان در شرایط خوبی نیستیم. وی خاطرنشان کرد: اینکه عدهای در کشور اجازه اظهارنظری مخالف بزرگان نمیدهند مسالهای است که متاسفانه وجود دارد و به اصطلاح کاسههای داغتر از آش مشکلسازی میکنند چون امیرالمومنین هم میگوید از من انتقاد کنید.