۹۴ روز تا دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی مانده است. انتخاباتی که از اکنون حضور چهرههای مختلف در آن، این دوره از انتخابات را نسبت به چند دوره اخیر متفاوت کرده است.
عباس طهماسبی زاده: گروه‌هایی که به لحاظ شرایط سیاسی وقت کشور، ترجیح می‌دادند در انتخابات‌های دوره‌های هفتم، هشتم و نهم به صورت منسجم و واحد در انتخابات شرکت نکنند، از چند ماه پیش شروع به برگزاری جلسات و تعیین کمیته‌هایی برای شناسایی نامزدهای احتمالی کرده‌اند.
اصلاح‌طلبان شورای عالی سیاست‌گذاری انتخابات مجلس را تشکیل دادند و در مقابل نیز اصولگرایان برای هماهنگی بیشتر و وحدت در انتخابات پیش‌رو به سیاست‌گذاری جامعتین چشم دوخته‌اند.
یکی از نکات چالش‌برانگیز در مورد انتخابات پیش‌رو، تعیین سرلیست‌های انتخاباتی است. از انتخابات دوره اول تا دوره پنجم بحث سرلیستی به معنای امروزی آن مطرح نبود و چهرههای شناخته شده از سوی جناح‌های فعال در انتخابات مطرح می‌شدند. اما از مجلس ششم به این سمت، بحث سرلیستی همواره مورد مناقشه بوده و حتی منجر به انشقاق در جریان‌های سیاسی شده است.
در دوره اول انتخابات مجلس که در اسفندماه سال ۵۸ برگزار شد گروه‌های مختلفی از جمله جامعه روحانیت مبارز، حزب جمهوری، نهضت آزادی، ملی مذهبی، مجاهدین خلق و حزب توده کاندیداهای خود را معرفی کردند. در لیست انتخاباتی حزب جمهوری اسلامی و جامعه روحانیت چهرههایی چون آیت‌الله خامنه‌ای و آیت الله هاشمیرفسنجانی و در لیست گروه همنام -نزدیک به نهضت آزادی و ملی‌مذهبی‌ها- مهندس بازرگان و در لیست حزب توده نورالدین کیانوری و در لیست مجاهدین خلق مسعود رجوی، در صدر بودند.
چهرههای شاخص در انتخابات مجلس دوم که در فرودین ماه سال ۶۳ برگزار شد، تغییر کرد. در زمان این انتخابات آیت‌الله خامنه‌ای ریاست قوه مجریه را برعهده داشت و مصطفی چمران، محمد جواد باهنر و علی رجایی به شهادت رسیده بودند. در این انتخابات جامعه روحانیت مبارز به همراه حزب جمهوری آقایان هاشمی، ربانی املشی و موحدی کرمانی را در بالای لیست خود گنجانده و دفتر تحکیم وحدت و انجمن اسلامی معلمان نام هاشمی و کروبی را پررنگ کردند.
انتخابات دوره سوم مجلس در فرودین سال ۶۷ و در حالی برگزار شد که یکسالی از انشعاب در جامعه روحانیت مبارز و تاسیس مجمع روحانیون گذشته بود. در این انتخابات جامعه روحانیت مبارز آیات مهدوی کنی و هاشمی رفسنجانی را از چهرههای برتر لیست خود معرفی کرده بود و در مقابل مجمع روحانیون در صدر لیست خود از آقایان هاشمی رفسنجانی و مهدی کروبی حمایت کرد. در این انتخابات خانه کارگر و دفتر تحکیم نیز از هاشمی به عنوان چهره برتر لیست خود بهره بردند.
انتخابات مجلس چهارم نیز در فرودین سال ۷۱ برگزار شد که در آن مجمع روحانیون مبارز؛ حجت الاسلام مهدی کروبی، جامعه روحانیت مبارز؛ آیت الله موحدی کرمانی و خانه کارگر ابوالقاسم سرحدی‌زاده را در صدر لیست هایشان نشاندند.
در انتخابات مجلس پنجم، حزب کارگزاران که حزب نزدیک به رییس جمهور وقت محسوب می‌شد، از عبدالله نوری به عنوان چهره‌سرشناس لیست خود یاد کرد. خانه کارگر؛ علیرضا محجوب، ائتلاف نیروهای خط امام؛ مصطفی معین و جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب به همراه جامعه روحانیت مبارز از محمد حسن ابوترابی‌فرد به عنوان چهره سرشناس لیست خود بهره گرفتند.
از مجلس ششم به این سو، اختلاف بر سر سرلیست، موجب تعدد لیست‌های انتخاباتی در جریانات سیاسی کشور شد. انتخابات مجلس ششم دوسال پس از روی کارآمدن حجت الاسلام سید محمد خاتمی در سال ۷۸ برگزار شد. عمده لیست‌های مطرح در این دوره در اختیار جناح چپ بود. در این انتخابات جبهه دوم خرداد حجت الاسلام مهدی کروبی را سرلیست خود قرار داد. حزب مشارکت ایران اسلامی نیز محمدرضا خاتمی برادر رییس جمهور وقت را سرلیست خود قرار داد و احزاب کارگزاران و حزب اسلامی کار، آیت الله هاشمی رفسنجانی را به عنوان سرلیست خود معرفی کردند.
در انتخابات مجلس هفتم نیز به دلیل رد صلاحیت چهرههای منتسب به جریان اصلاحات، این جریان سیاسی با یک لیست ائتلافی با سرلیستی مهدی کروبی در عرصه انتخابات حاضر شد. در مقابل نیز اصولگرایان، حداد عادل را سرلیست خود قرار دادند.
در انتخابات مجلس هشتم در سال ۸۶، اختلافاتی که در جریان اصلاحات بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ رخ داد موجب شد که در این دوره نیز اصلاح‌طلبان با تعدد لیست وارد عرصه رقابت با اصولگرایان شوند. ائتلاف اصلاح طلبان مجید انصاری و اسحاق جهانگیری را به عنوان سرلیست قرار دارد و حزب اعتماد ملی نیز منتجب‌نیا را به عنوان سرلیست خود معرفی کرد اما جبهه متحد اصولگرایان همچنان حداد عادل را نیز در این انتخابات به عنوان سرلیست تعیین کرد.
در انتخابات مجلس نهم نیز که دو سال بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ برگزار شد، گروه‌های اصلاح‌طلب از ارائه لیست خودداری و ترجیح دادند که به صورت مستقل در این انتخابات شرکت کنند. تنها لیست منتسب به جریان اصلاح‌طلب در این دوران به عنوان جبهه اصلاح‌طلبان از علیرضا محجوب به عنوان سرلیست خود حمایت کرد.
عدم حضور منسجم اصلاح‌طلبان دراین انتخابات موجب تعدد لیست‌های انتخاباتی در جریان اصولگرا شد. در این انتخابات جبهه متحد اصولگرایی که زیر نظرجامعتین فعالیت می‌کرد ابوترابی‌فرد و حدادعادل را به عنوان سرلیست‌های خود برگزید. جبهه پایداری که به دنبال سرلیستی آقاتهرانی بود، بعد از بی‌نتیجه ماندن مذاکرات با جبهه متحد اصولگرایان در لیست جداگانه‌ای آقاتهرانی و حدادعادل را به عنوان سرلیست معرفی کرد. علی مطهری نیز به همراه حمیدرضا کاتوزیان و عباسپور ائتلاف صدای عدالت با سرلیستی مطهری در این انتخابات حاضر شدند.
سرلیست تهران در انتخابات مجلس دهم چه کسانی خواهند بود
اما در انتخابات پیش‌رو برخی اصلاح‌طلبان به خاطر کنار کشیدن عارف در انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ و فراهم کردن شرایط برای به قدرت رسیدن حسن روحانی، معتقدند باید با سرلیست قراردادن عارف در لیست انتخاباتی اصلاح‌طلبان در تهران و تلاش برای به تکیه‌زدن وی به کرسی ریاست مجلس دهم، از او قدردانی کنند.
در مقابل گروهی از چهرههای اصلاح‌طلب برای حضور حجت‌الاسلام ناطق نوری در انتخابات و سرلیستی وی در این جریان تلاش می‌کنند. البته آنها تاکنون از سوی حجت‌الاسلام ناطق‌نوری پاسخ مثبتی دریافت نکرده‌اند و شیخ نور همچنان بر دوری از عرصه سیاست تاکید دارد.
خبر نامزدی محسن، فائزه و فاطمه هاشمی رفسنجانی در انتخابات پیش‌روی مجلس نیز موجب شده تا حزب کارگزاران که از احزاب نزدیک به رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام محسوب می‌شود، محسن هاشمی را برای سرلیستی اصلاح طلبان پیشنهاد دهد.
فاطمه هاشمی دختر آیت‌الله هاشمی و عضو حزب اعتدال و توسعه که از احزاب نزدیک به دولت محسوب می‌شود نیز در گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای به عنوان سرلیست این تشکل مطرح است.
در میان اصولگرایان نیز بحث‌های متعددی برای سرلیستی در انتخابات اسفند ماه مطرح شده است. با وجود آنکه جلساتی برای هماهنگی اصولگرایان میان آیت الله موحدی کرمانی، یزدی و مصباح یزدی برگزار شده است، اما به نظر می‌رسد در این دور نیز جبهه پایداری همچنان به دنبال سرلیستی آقاتهرانی بوده و به دلیل اعتراض احتمالی به وجود برخی اسامی در لیست اصولگرایان، لیست جداگانه‌ای ارائه کنند. گمانه زنی های رسانه‌ای حاکی از آن است که در صورت نامزدی سعید جلیلی از حوزه انتخابیه تهران، او نیز احتمال سرلیستی در پایتخت را دارد.
در جبهه متحد اصولگرایی نیز اسامی چون تقوی، ابوترابی‌فرد و حداد عادل برای سرلیستی مطرح هستند. در این دوره نیز علی مطهری به دلیل اینکه امکان سرلیستی در لیست اصلاح‌طلبان و اصولگرایان را ندارد، بعید نیست همچون انتخابات گذشته با لیست مستقلی وارد عرصه شود.
با داغ شدن رقابت‌های انتخاباتی تا اسفندماه سال جاری، ترکیب لیست‌های انتخاباتی و سرلیست‌های آنها به مرور مشخص خواهد شد.
