کشف اختلاس‌ها، تخلفات مالی و غیرمالی و برخورد با مجرمان، اقدام ارزشمند و قابل تقدیری است اما نباید از اصل موضوع فارغ شد و آن هم چرایی وقوع این جرایم است. طی سال‌های اخیر به‌ویژه از زمان آغاز دولت یازدهم، دولتمردان همکاری خوبی با نهادهای نظارتی و قضائی در کشف و معرفی متخلفان داشتند که از‌جمله می‌توان به اسحاق جهانگیری در جایگاه معاون اول رئیس‌جمهور و اکبر ترکان رئیس مناطق آزاد اشاره داشت که ابایی از بیان تخلفات رخ داده در دولت قبل نداشتند اما این یک بخش ماجراست و بخش اصلی به آنهایی بازمی‌گردد که شرایط را برای وقوع اختلاس و تخلف آماده کردند؛ چهره‌های پشت‌پرده که نقش‌آفرینی آنها قابل انکار نیست. از سوی دیگر اکنون که این اختلاس‌ها به نوبت کشف می‌شود؛ این سوال در اذهان عمومی شکل می‌گیرد که این منابع مالی کجا بودند و چگونه برخی توانستند به آن دسترسی پیدا کنند. این معمای پیچیده و درخواست افکار عمومی برای دانستن موضوع چنان بود که مراجع قم هم نسبت به آن حساسیت نشان دادند و خواستار افشای پشت پرده اختلاس‌ها با رقم نجومی شدند.
بگویید اختلاسگران چه کسانی هستند
آیت‌ا… سید عبدالکریم موسوی اردبیلی از مراجع تقلید پنجشنبه گذشته به این موضوع پرداخت و شرایط را در حالی که رئیس اتاق بازرگانی ایران به دیدار وی رفته بود برای طرح پشت‌پرده‌های اختلاس‌ها مناسب دید چون به هر حال افراد متخصص اقتصادی بیش از دیگران در جریان تخلفات قرار می‌گیرند و برای رفع آن راهکار ارائه می‌دهند. این مرجع تقلید گفت: چرا به مردم نمی‌گویند افرادی که رقم‌های نجومی اختلاس می‌کنند چه کسانی‌اند، با چه کسانی در ارتباط هستند که به این منابع مالی دسترسی دارند و دست به اختلاس‌های میلیاردی می‌زنند. آیت‌ا… موسوی اردبیلی در ادامه تصریح کرد: انسان بعضی ارقام نجومی از برخی فسادهای اقتصادی را از گوشه و کنار و دادگاه‌ها می‌شنود و تازه به این فکر می‌افتد که این رقم‌ها تا حالا کجا بوده و این در حالی است که مردم در اوضاع نامناسب معیشتی و اقتصادی قرار دارند. وی ادامه داد: اختلاس‌های میلیاردی نفتی که مردم از طریق دادگاه متوجه می‌شوند، باید ریشه‌یابی شود؛ باید برای این همه جمعیت و اقتصاد جامعه و امنیت سرمایه‌گذاری در کشور فکری کرد تا مشکل‌ها از زندگی مردم و جامعه برداشته شود. این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: یک نفر هم که برای سرمایه‌گذاری وارد ایران می‌شود، بعدها مشخص می‌شود نفوذی و جاسوس دشمن بوده، باید فکری برای اوضاع و احوال نامساعد کرد. وی اظهار داشت: در گذشته، اخلاق و قانون در دستگاه‌های دولتی بود؛ امروز آن اخلاق و قانون کجا رفته، چرا پایبند به قانون و اخلاق نیستند و بعضی هر کاری بخواهند می‌کنند. وی تاکید کرد: باید مردم از منابع و سرمایه کشور اطلاع داشته باشند که اینها دست چه کسانی است تا از اختلاس و چپاول جلوگیری شود.
دادگاه اختلاس نفتی، آبروی نظام را خدشه‌دار کرد
پیش از آیت ا… موسوی اردبیلی، البته آیت ا… عبدا… جوادی آملی از مراجع تقلید هم به موضوع اختلاس‌ها در کشور اشاره کرده و گفته بود: مشکلاتی به مملکت ما ضربه وارد کرده که نخست اختلاس است و دیگری سوء مدیریت که اینها کمر نظام را شکسته‌اند. این مرجع تقلید اظهار کرد: بیت‌المال حسابش در قیامت معلوم است اما در این دنیا بنا به فرموده حضرت علی (ع) بیت‌المال یک مرتع سرسبز است که اگر در جایی غیر از خودش و خدمت به مردم مصرف شود بیماری وبا می‌شود که آبروریز خواهد بود و همه از آن مطلع خواهند شد. وی بیان کرد: مسئولان باید در مصرف بیت‌المال دقت کنند و همین دادگاه اختلاس نفتی بیماری شده است که آبروی نظام را خدشه‌دار کرده و اگر به این جمله گهربار حضرت علی(ع) گوش داده بودیم امروز آبروی ما در دنیا حفظ می‌شد و من از خداوند می‌خواهم که به ما آبرو عطا کند.
صحبت از سرمایه خارجی می‌شود، تندرو‌ها شروط وضع می‌کنند
آیت‌ا… ناصر مکارم شیرازی هم گفت: اینکه امروز برخی برای انتخابات مجلس با هم مقابله می‌کنند؛ به طور حتم نه تنها مشکل را برطرف نخواهد کرد؛ بلکه مباحث اصلی کشور نیز پیش نخواهد رفت؛ بنابراین تنها راه از بین رفتن مشکل‌ها، اتحاد تمام دستگاه هاست. این مرجع تقلید بر ضرورت وحدت آحاد جامعه، مسئولان و دولت تاکید کرد و افزود: دولت نباید خود را از جامعه و ملت جدا بداند؛ بلکه همه باید در یک مسیر حرکت کرده تا مشکل‌ها یکی پس از دیگری برطرف شود. وی بیان داشت: علما و مراجع در متن مباحث کشور نبوده و در حاشیه قرار دارند؛ اما می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که مشکل‌ها را درک می‌کنیم. آیت‌ا… مکارم شیرازی گفت: یکی از مشکل‌های امروز کشور این است که هر نهاد و گروهی به خود فکر کرده و متاسفانه فرهنگ فکر جمعی در مملکت حاکم نیست. این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: زمانی موفق خواهیم بود و مشکل‌ها کمتر خواهد شد که تمام دستگاه‌ها به فکر یکدیگر بوده و برای حل مشکل‌ها، همه با هم تلاش کنند؛ اما متاسفانه هنوز این فرهنگ در کشور حاکم نشده است. وی یکی از مشکل‌های کشور را وجود تندرو‌ها دانست و تصریح کرد: تندرو‌ها کسانی هستند که تا صحبت از سرمایه خارجی می‌شود، مباحثی را مطرح کرده و شروط دست و پا گیری را وضع می‌کنند. آیت‌ا… مکارم شیرازی فشار خارجی را مشکل بعدی کشور عنوان کرد و افزود: دشمنان نمی‌گذارند اقتصاد کشور پیشرفت کند؛ بنابراین فکر جمعی، سعه صدر و مراقبت از نفوذ آنان، از اموری است که باید با دقت روی آن برنامه‌ریزی کرد. وی با اشاره به موضوع اسراف در کشور، بیان داشت: امروز گروه‌هایی در کشور وجود دارند که به فکر جامعه نبوده و ماشین‌های میلیاردی وارد می‌کنند؛ حال این ماشین‌ها چگونه و برای چه کسی وارد می‌شود، معلوم نیست؛ اما اگر بخواهند در داخل فلان جنس تولید شود، ناراحت می‌شوند؛ زیرا این دسته از انسان‌ها به فکر تأمین سود خود از راه واردات خارجی هستند. این مرجع تقلید تاکید کرد: متاسفانه امروز مباحث اخلاقی از طریق رشوه، ربا و اسراف متزلزل شده و برای برطرف نمودن این مشکل‌ها نیاز به فکر جمعی و اراده همگانی است.
