ولی‌اله سیف همچنان در آمریکا به سر می‌برد تا موانع اجرای برجام را در خاک آن کشور دنبال کند، اما در ایران رسانه‌های مخالف دولت از مجموعه سخنان او به دستاویزی رسیده‌اند تا همچنان بر طبل مخالفت با برجام بکوبند و نتایج آن را ضعیف قلمداد کنند.
این دستاویز زمانی ایجاد شد که سیف در اجلاس سالانه صندوق بین‌المللی پول اقدامات طرف مقابل در جریان اجرای برجام را در مقایسه با اقداماتی که ایران انجام داده، کافی ندانست. مخاطب اصلی او آمریکا و طرف‌های غربی بود. در این اظهارات سیف بنا داشت آمریکا را وادار به انجام تعهدات حداکثری خود کند.
به گزارش آفتاب، از نخستین روزهای روی‌کارآمدن دولت روحانی دلواپسان همواره آماده بودند تا برای هر کاری که دولت یازدهم می‌خواست انجام دهد، اظهار دلواپسی کنند. روند پیگیری پرونده هسته‌ای ایران اوج دلواپسی دلواپسان بود و وقتی به نتیجه رسید، دلواپسان، دلواپسی خود را از شکست پرونده هسته‌ای به پیگیری نتایج آن تغییر دادند. حالا هر مسئولی که نتایج برجام را پیگیری کند با هجمه‌ای مواجه می‌شود که روزها ادامه دارد. نظیر حاشیه‌‌هایی که این روزها درباره سخنان سیف، رئیس کل بانک مرکزی شکل گرفته است.
اما سؤال این است چرا هفت‌سال پیش زمانی‌که محمود احمدینژاد قطع‌نامه‌های صادرشده علیه ایران را کاغذپاره می‌خواند و تحریم‌کنندگان را با گفتن این جمله که «آن‌قدر قطع‌نامه دهید تا قطع‌نامه‌دانتان پاره شود» به سخره می‌گرفت، دلواپس این روزها نبودند؟
تحریم سوییفت و بازنشدن آنکه این روزها نقل و نبات دهان منتقدان شده، در همان دولتی رخ داد که تحریم‌ها را کاغذپاره می‌خواند. حالا همان‌هایی که سکوت کرده بودند، موجی از تخریب را علیه دولت راه انداخته‌اند و برخی از گروه‌ها مانند اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل بنا دارد «تندیس صداقت» را به رئیس کل بانک مرکزی ایران تقدیم کند.
دراین‌میان اگر قرار باشد تندیسی داده شود، باید به رئیس دولت قبل داده شود که بیشترین قطع‌نامه‌ها علیه ایران در زمان او صادر شد. کارشناسان در گفت‌وگو با «شرق»، ریشه تمام مشکلات را در دولت قبل می‌دانند که اولا با ناکارآمدی اقتصاد را به این حال و روز انداخت و ثانیا بهانه دست کشورهایی داد که علیه ایران قطع‌نامه صادر کنند و حالا دولت فعلی را به جرم نکرده چوب می‌زنند.
تیم مذاکره‌کننده کوتاهی نکرده است
احمد حاتمی‌یزد، کارشناس بانکی، در گفت‌وگوی خود با «شرق» با تأکید بر اینکه تاکنون تحریم‌های زیادی علیه ایران برداشته شده و مذاکرات موفقیت‌آمیز بوده و کوتاهی‌ای از سوی تیم مذاکره‌کننده صورت نگرفته است، تصریح کرد: گره کور آمریکا که آقای سیف نیز روی آن دست گذاشته همچنان به دست آقای ظریف باز خواهد شد و به نظر می‌رسد بهتر آن است که ایران به‌صورت مستقیم وارد مذاکره با آمریکا در این زمینه شود.
این کارشناس بانکی با بیان اینکه بانک‌های خارجی منع قانونی یا سیاسی برای کارکردن با ایران ندارند، گفت: این بانک‌ها بدون اینکه منعی برای آنها وجود داشته باشد تمایلی به همکاری با سیستم بانکی ایران ندارند.
وی در بیان علت این موضوع تصریح کرد: این بانک‌ها می‌ترسند منافعشان در رابطه با آمریکا و دلار به خطر بیفتد. حاتمی‌یزد با بیان اینکه اختلاف‌نظر در رابطه با روابط ایران و آمریکا در هر دو کشور وجود دارد، اظهار کرد: در آمریکا اختلاف‌نظر بین تیم آقای کری و اوباما با جمهوری‌خواهان بر سر حضور ایران در صحنه اقتصادی و بانکداری جهانی، وجود دارد. آنها تلاش می‌کنند تا این رفع تحریم، عملیاتی نشود، اما در مقابل آقای کری و اوباما تأکید دارند این مشکلات برطرف شود. همین‌طور مخالفانی در کشور حضور دارند که نمی‌خواهند روابط ایران و آمریکا به‌نفع تسهیل روابط و رفاه اقتصادی پیش برود و بر شکست آمریکا در هر زاویه‌ای اصرار دارند و موافق رفع تحریم‌ها نیستند.
ظریف با کری مذاکره کند
این کارشناس بانکی در رابطه با اینکه آیا فشار اتحادیه اروپا و سرمایه‌گذاران اروپایی منجر به آن خواهد شد که آمریکا در نهایت کوتاه بیاید، گفت: اروپایی‌ها نمی‌توانند نماینده ایران در مذاکرات با آمریکا باشند، هرچند منافعشان ایجاب می‌کند از ایران در این زمینه حمایت کنند. به تصور من آن کاری که آقای ظریف در مذاکره با کری انجام داد را خانم موگرینی نمی‌تواند انجام دهد. واگذاری این مذاکرات به اروپایی‌ها ثمر نخواهد داد. وی در پاسخ به این پرسش که سخنرانی آقای سیف در نشست سالانه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول و مصاحبه با رسانه‌های خارجی در این زمینه نتیجه‌ای خواهد داشت، گفت: به نظر من جایگزینی برای کاری که آقای ظریف در مذاکره مستقیم با کری می‌تواند انجام دهد، وجود ندارد.
حاتمی‌یزد تصریح کرد: کشورهای اروپایی به سبب مشکلاتی که در اتحادیه اروپا وجود دارد و شکنندگی وضعیت اقتصادی این اتحادیه، قدرت سابق را به‌عنوان یک جبهه واحد در مذاکره با آمریکا ندارند. این کشورها می‌ترسند از سوی آمریکا جریمه شوند. آنها به همین دلیل در مذاکرات نیز تأکید داشتند هرچه آمریکا بپذیرد را خواهند پذیرفت. جریمه‌هایی که نظام بانکی اروپا در تحریم آمریکا علیه ایران داشت، کم نبود و در بسیاری از موارد بسیار سنگین بود.
روشن است مشکلات نقل‌وانتقال دلار در دولت آقای احمدینژاد پدید آمده
محمد صدرهاشمی‌نژاد، دیگر کارشناس بانکی، درباره اینکه آیا می‌توان مشکلات کنونی نظام بانکی در روابط با بانک‌های خارجی برای نقل‌وانتقال پول را به دولت کنونی نسبت داد، گفت: در زمان آقای احمدینژاد به دلیل مسائل هسته‌ای، تحریم‌های بانکی علیه ایران شکل گرفته که در توافق‌نامه برجام این تحریم‌ها برطرف شده است، اما عملیاتی‌شدن ارتباطات بانکی با مشکلی مواجه شده که آمریکایی‌ها در روابط بانکی ایران ایجاد کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه هرگونه مبادلات بانکی به دلار آمریکا، باید از طریق آمریکا کلر شده و ارسال شود که اصطلاحا به آن U-Turn گفته می‌شود، تصریح کرد: این امر توسط یک‌سری بانک‌هایی که به‌عنوان کارگزار کلرنس دلار عمل می‌کنند، انجام می‌شود. درواقع این کارگزاران بانک‌های واسطه هستند. دولت آمریکا می‌گوید بانک‌های آمریکایی حق ندارند مسئولیت این اقدام را بر عهده گیرند. بنابراین هیچ بانک آمریکایی کارگزاری یک بانک ایرانی را برای کلرنس دلار نمی‌پذیرد. بانک‌های اروپایی هم می‌توانند مسئولیت کلرنس دلار را برعهده گیرند، اما آنها هم می‌ترسند و این اقدام را برعهده نمی‌گیرند.
اروپایی‌ها از بهانه‌گیری آمریکا می‌ترسند
صدرهاشمی‌نژاد درباره علت عدم پذیرش بانک‌های اروپایی گفت: این بانک‌ها می‌ترسند آمریکایی‌ها بهانه‌ای گرفته و آنها را جریمه کنند. بنابراین ایران عملا نتوانسته دارایی‌های خود را آزاد کرده و به جریان بیندازد. ایران تا این لحظه سعی کرده در قدم اول، با ارزهای دیگر این مشکل را برطرف کند و روان شود تا فقط مشکل آمریکا باقی بماند. این کارشناس بانکی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها در توافق‌نامه برجام تعهد نکرده‌اند بانک‌های آمریکایی به ایران سرویس دهند، افزود: روشن است این مشکلات در دولت آقای احمدینژاد پدید آمده و دولت کنونی نیز سعی کرده این مشکلات را حل‌وفصل کند. بخشی از این مشکلات را نیز حل کرده و بخشی را هم هنوز نتوانسته، اما همچنان در این زمینه در حال پیگیری است.
مؤسس نخستین بانک خصوصی ایران در پاسخ به اینکه آیا ایران می‌تواند با رایزنی با اروپا تسکینی برای این مشکلات بیابد، تصریح کرد: بدون تردید در ارتباطات ایران با بانک‌های اروپایی گشایشی حاصل خواهد شد، کمااینکه تاکنون نیز گشایش‌هایی حاصل شده است و این روند نیز ادامه دارد.
سفر موگرینی برای حل مشکلات بر سر روابط بانکی ایران با دیگر کشورها
وی با بیان اینکه سفر خانم موگرینی به ایران اساسا حول همین محور بوده، اظهار کرد: مادامی‌که گشایشی در زمینه نقل‌وانتقالات پولی بین ایران و اروپا برقرار نشود، قاعدتا سرمایه‌گذاری اروپایی‌ها در ایران با مشکل همراه خواهد بود. بنابراین درحال‌حاضر هم سرمایه‌گذاران و دولت‌های اروپایی و هم اتحادیه اروپا در تلاش هستند این مشکل را به ترتیبی حل‌وفصل کنند.
آمریکا وادار به پذیرش نقل‌وانتقالات دلاری خواهد شد
به گفته این کارشناس بانکی، اروپایی‌ها در تلاش هستند سایه سنگین آمریکا را بر سر نقل‌وانتقالات پولی کشور کم‌رنگ کنند. به‌این‌ترتیب که از دولت آمریکا تضمین یا حداقل چراغ‌سبزی بگیرند تا این کشور در این زمینه تخریبی انجام ندهد. در این صورت بدون شک گشایشی در روابط بانکی ایران با دیگر کشورها حاصل خواهد شد. صدرهاشمی‌نژاد در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکایی‌ها خواسته اروپا و ایران را خواهند پذیرفت تا گشایشی در این زمینه حاصل شود، پیش‌بینی کرد: فشار اروپایی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران، عاقبت حتما آمریکایی‌ها را وادار خواهد کرد به‌نوعی کوتاه بیایند و حداقل اگر خودشان وارد روابط بانکی با ایران نمی‌شوند، در بازی دیگران هم تخریبی انجام ندهند.
