یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به صحبت رئیس جمهور مبنی بر لزوم اجرای برجام داخلی در کشور گفت: مقصود آقای روحانی از برجام داخلی، نوعی آتش‌بس، وفاق ملی و آشتی ملی میان دو جریان عمده اصولگرا و اصلاح‌طلب است.
به گزارش فرارو، بعد از اجرای برجام، حسن روحانی بارها از لزوم اجرای برجام داخلی یا برجام ۲ در کشور سخن گفته است. رئیس‌جمهور در واکنش به رد صلاحیت برخی نامزدهای انتخابات مجلس گفت که باید از مدل «برجام» استفاده کرد. وی در مورد مسائل اقتصادی نیز بارها از اصطلاح «برجام ۲» استفاده کرده و حتی در مورد مسائل سیاسی هم بارها اصطلاح «برجام داخلی» را به کار برده است.
منظور رئیس‌جمهور از برجام ۲ یا برجام داخلی چیست؟ برای موفقیت در برجام داخلی چه الزاماتی مورد نیاز است؟ هدف اصلی در برجام داخلی چه باید باشد؟
دکتر صادق زیباکلام استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این‌باره گفت: صحبت درباره مقصود آقای روحانی از بیان برجام داخلی نوعی حدس و گمانه‌زنی است چون ممکن است هرچه ما بگوییم فردا آقای روحانی بگوید منظور من این نبوده است. منتها می‌توان با نگاه به برجام اصلی از یک‌سو و نگاه به شرایط داخلی کشور از سوی دیگر، گفت به نظر می‌رسد که مقصود آقای روحانی از برجام داخلی نوعی آتش‌بس، وفاق ملی و آشتی ملی میان دو جریان عمده اصولگرا و اصلاح‌طلب است.
وی افزود: آقای روحانی می‌گوید اختلافات دو جناح اصولگرا و اصلاح‌طلب به هیچ‌وجه به اندازه اختلاف ایران و آمریکا نیست و همانطور که ایران و آمریکا توانستند به نوعی توافق و آتش‌بس برسند، چرا در داخل کشور نتوانیم از این حالت کینه‌توزانه‌ای که نسبت به هم داریم بیرون بیاییم.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اظهار کرد: البته موضوع آشتی ملی را آقای هاشمی بعد از حوادث سال ۸۸ عنوان کردند و آقای روحانی به نوعی همان حرف آقای هاشمی را تکرار می‌کنند اما به نظر من آقای روحانی دارد آب در هاون می‌کوبد و به همان دلیل که هاشمی نتوانست آشتی ملی ایجاد کند روحانی هم نمی‌تواند برجام داخلی را از قوه به فعل درآورد.
زیباکلام درباره دلیل خود مبنی بر عدم موفقیت روحانی در انجام برجام داخلی گفت: در مورد برجام هسته‌ای هم ما نیاز به حل بحران داشتیم و هم آمریکا می‌خواست که بحران هسته‌ای ایران حل بشود. لذا هم ما یک امتیازاتی دادیم و در برخی موارد عقب‌نشینی کردیم و هم آمریکا.
وی ادامه داد: اما در مورد برجام داخلی ما شاهد یک تمایل یک‌طرفه از سوی افرادی همچون آقای هاشمی و روحانی هستیم و طرف مقابل که اصولگرایان هستند، خیلی نیاز و تمایل به آشتی ملی ندارند و اساسا آشتی ملی به صرفه و صلاح آنها نیست که بخواهند انجام دهند.
وی افزود: بر همین اساس، مشاهده می‌شود که پاسخ اصولگرایان به روحانی برای انجام برجام داخلی، یک «نه» بزرگ است چون همانطور که عرض شد، آنها نیازی به آشتی ملی ندارند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: نمی شود که فقط آقای روحانی در مسیر توافق برای برجام داخلی گام بردارد و طرف مقابل هیچ امتیازی ندهد. چنانکه در برجام اصلی آمریکا امتیازاتی داد و با فعالیت ۶ هزار سانتریفیوژ یا با آب سنگین ماندن رآکتور اراک موافقت کرد و در عوض ما قبول کردیم که ۱۹ هزار سانتریفیوژ فعال نباشد یا آب سنگین اراک، پلوتونیوم تولید نکند.
زیباکلام در پاسخ به این سوال که موفقیت در برجام داخلی چه الزاماتی دارد؟ گفت: اولین گامی که اصولگرایان باید بردارند که بسیار سخت و مشکل است و حاضر نیستند چنین کاری بکنند، این است که از بخشی از قدرت خود صرف نظر کنند و انحصار قدرت خود را کاهش دهند که به نظر من به هیچ‌وجه حاضر نیستند چنین کاری بکنند.
وی ادامه داد: به طور مثال اصولگرایان حاضر نیستند مجلس دهم مقداری مستقل باشد و ابتکار عمل داشته باشد و چهره‌های مستقل بیشتری داشته باشد. آنها حاضر نیستند از انحصار سفت و سختی که بر تلویزیون و سایر قوا دارند کوتاه بیایند.
وی افزود: اصولگرایان فقط حاضر شدند قوه مجریه را واگذار کنند که آن هم اجتناب‌ناپذیر بود؛ چراکه رئیس‌جمهور باید توسط انتخابات مشخص شود. اما در جاهای دیگر که این اجبار وجود ندارد همچون مجلس که می‌توانند جلوی حریف را بگیرند، از قدرت دست نمی‌کشند.
زیباکلام در پاسخ به این سوال که با این شرایط، کسانی که قصد اجرای برجام داخلی را دارند باید چه اهدافی را مدنظر قرار دهند؟ گفت: اگر هیچ فشاری به اصولگرایان وارد نشود، هیچ دلیلی وجود ندارد که آنها بخشی از قدرت خود را واگذار کنند.
وی با بیان اینکه حق، دادنی نیست بلکه گرفتنی است، گفت: اصلاح‌طلبان باید تلاش کنند قدرت خود را در مراکزی همچون مجلس افزایش دهند.
وی افزود: علی‌رغم اینکه اصولگرایان به شدت در برابر این اقدام اصلاح‌طلبان مقاومت خواهند کرد اما خیلی چیزهاست که در عین حال به نفع اصلاح‌طلبان است. مثلا نسل جوانی که در دانشگاه به طور منظم فارغ‌التحصیل می‌شود. همین الان ۴٫۵ میلیون دانشجو داریم که شاید فقط نیم میلیون نفر آنها طرفدار اصولگرایان باشند و بنابراین پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان خیلی نیرومند و گسترده است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تصریح کرد: اصلاح‌طلبان می‌توانند در بخش‌هایی از حکومت که توسط انتخابات تعیین تکلیف می‌شود به طور منظم پیشروی کنند. اگرچه این پیشروی کند خواهد بود و با مقاومت اصولگرایان مواجه خواهد شد اما با پشتوانه مردمی که وجود دارد، می‌توان این پیشروی را استمرار بخشید.
زیباکلام درباره برداشت خود از موفقیت یا عدم موفقیت برجام داخلی نیز گفت: برجام داخلی در آن بخش‌هایی که برای اصولگرایان داوطلبانه است، آب در هاون کوبیدن است اما در بخش‌های انتخابی می‌توان قدرت را از اصولگرایان گرفت چنانکه در خرداد ۹۲ قوه مجریه را از آنها گرفتیم و در ۷ اسفند ۹۴ نیز باید تلاش کنیم حتی با فرستادن افراد مستقل اجازه حضور تندروها در مجلس را ندهیم.
