«مخالفتها از روی ناآگاهی است؛ تعارضی بین هویت ملی و دین ما نه وجود دارد و نه کسی باید اینها را مقابل هم قرار دهد؛ حتی زمانی که اسلام ظهور نکرده بود، «کوروش» یکتاپرست بوده و در چند کتاب آسمانی هم از او به نیکی یاد شده! ما قبل از اسلام تاریخی داریم که با تاریخ بعد از اسلام آمیخته است؛ نمیتوانند بزرگان فرهنگی، ادبی، تاریخی و …که قبل از اسلام بودهاند را بگویند برای ما نیست! کشورها از نداشتههایشان برای خودشان چیزها ساختهاند، اما ما حتی از داشتههایمان هم نمیتوانیم استفاده کنیم؛ جای تأسف دارد….»
این بخشی از اظهارات بهرام پارسایی، نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی با خبرنگار انصاف نیوز در آستانهی روز منتسب به «کوروش» است؛ مشروح این گفتوگو در ذیل میآید:
روزی که دستور نگارش منشور کوروش صادر شده، مبدأ تاریخی دارد
بهرام پارسایی در گفتوگو با خبرنگار انصاف نیوز در پاسخ به این پرسش که «پیگیریها برای ثبت روز کوروش در تقویم ملی و حتی جهانی به کجا رسید؟»، گفت: بر روی این موضوع که روزی به نام کوروش باشد، همه انسجام دارند، اما این که مبدأ تاریخی این روز کی باشد، مهم است. شاید اگر ما بخواهیم این روز را بصورت جهانی ثبت کنیم که نه تنها در تقویم ملی بلکه در تقویم جهانی باشد و بتوانیم از این طریق فرصت گردشگری به ظرفیتهای کشور اضافه کنیم، بهترین روز میتواند همان مبدأیی باشد که دستور نگارش منشور حقوق بشر صادر شده است.
جلسهای بزودی با شورای فرهنگی عمومی برگزار میکنیم
وی با بیان این که «کوروش را در دنیا بیشتر با منشورش میشناسند که در سازمان ملل هم وجود دارد و آن را به تمام زبانهای زنده دنیا ترجمه و منتشر کرده است»، گفت: بر این اساس روزی که دستور نگارش این حکم صادر شده، بهترین تاریخی است که میتواند روز کوروش باشد و البته در این باره جلسهای هم بزودی با شورای فرهنگی عمومی برگزار کرده و به نتیجه خواهیم رساند که روزی با مبدأ تاریخی در تقویم ملی ثبت و آن روز هر ساله از سوی مردم گرامی داشته شود و به این ترتیب بتوانیم جذب گردشگر کنیم.
بیشتر همکاران مجلس از این پیشنهاد استقبال کردند
خبرنگار انصاف نیوز از پارسایی پرسید: «در مسیر پیگیری ثبت روز کوروش حامیانی دارید و یا دغدغهای میان مسوولان و نمایندگان در این باره وجود دارد؟»، که این نماینده پاسخ داد: این دغدغه منحصر به من و اهالی استان فارس نمیشود و دوستانی در مجلس از نامگذاری چنین روزی استقبال کردند.
شما تعداد نمایندگانی که در این موضوع همراهی خواهند کرد را میدانید؟
آمار نگرفتم، اما مخالفی ندیدم و بیشتر همکاران از این پیشنهاد استقبال کردند؛ ضمن این که ما به این موضوع، منطقهای و استانی نگاه نمیکنیم.
هر زمان که در آستانهی روز کوروش قرار میگیریم اظهارنظرهای متفاوت و ضد و نقیضی منتشر میشود و حتی گاهی هویت کوروش را دارای سند تاریخی نمیدانند. نظر شما دربارهی اینگونه اظهارنظرها چیست؟ که نماینده شیراز گفت: ممکن است تاریخ را تحریف کرد، اما نمیتوان آن را حذف کرد. وجود کوروش از سوی مورخان بزرگی حتی از کشورهای مخالف ایران در آن زمان ثبت شده و جای تردید و اما و اگر ندارد؛ این یک موضوع انکارناپذیر است. بعضی مخالفتها ممکن است از روی ناآگاهی باشد، اما کسانی که بخواهند به کل وجود کوروش را زیر سؤال ببرند، دیگر ناآگاهی نیست، بدنهادی است و محلی از اعراب ندارند اگر کسی کمی منطقی و منصف باشد، این را قبول نمیکند.
در چند کتاب آسمانی، از کوروش به نیکی یاد شده
نظرتان دربارهی قوانینی مانند حقوق شهروندی و حقوق کارگری که به کوروش نسبت داده میشود، چیست؟
مسلم است که این قوانین منافاتی با اسلام ندارد و چندهزار سال قبل و حتی زمانی که اسلام ظهور نکرده بود، کوروش یکتاپرست بوده و این، یکی از نقاط قوت کوروش است که در چند کتاب آسمانی هم از او به نیکی یاد شده.
تعارضی بین هویت ملی و دین ما وجود ندارد
یعنی کوروش همان «ذوالقرنین» است؟
این یک تفسیری است که کسانی مانند «مولانا ابوالکلام محیالدین احمد آزاد» – سیاستمدار و مفسر بزرگ قرآن – داشتند که کوروش «ذولقرنین» است، اما در کتب دیگر آسمانی از او نام برده شده و منتقدان، هیچ دلیل و سندی برای نقد او ندارند؛ و عملکردش را همه دارند؛ بویژه این که منشور حقوق بشر که از سوی فردی از سرزمین ما نگاشته شده جزو افتخاراتی است که داریم و رهبری هم بر حفظ این افتخارات تاکید دارند. باز هم میگویم مخالفتها از روی ناآگاهی است؛ تعارضی بین هویت ملی و دین ما نه وجود دارد و نه کسی باید اینها را مقابل هم قرار دهد.
آیا اسلامیت ما تعارضی با ایرانیت ما دارد؟
اینها کسانی هستند که نمیخواهند واقعیت قبل از اسلام را ببینند؛ ما قبل از اسلام تاریخی داریم که با تاریخ بعد از اسلام آمیخته است؛ نمیتوانند بزرگان فرهنگی، ادبی، تاریخی و ..قبل از اسلام را بگویند برای ما نبودهاند، اما بزرگان بعد از اسلام را بگویند برای ما هستند؛ این نگاهها هم به دین و هم به ملیت و هویت ما لطمه میزند و به نفع هیچیک نخواهد بود و دلیلی وجود ندارد که بخواهیم این دو را در تقابل هم قرار دهیم.
هر ساله در آستانهی روز کوروش، عدهای فضا را امنیتی میکنند؛ از جمله خبر کذبی که مطرح شد مبنی بر این که از ۵ تا ۸ آبانماه، پاسارگاد تعطیل است. چرا؟!
بزرگداشت کوروش، مدیریت و درایت میخواهد. این مساله یک مسالهی فرهنگی و اجتماعی است، اما بدلیل بیتفاوتی و بیدرایتی مسوولان امر طی چندین سال، این موضوع تبدیل به یک موضوع امنیتی شده است؛ این مسالهی پیچیده و سختی نیست. درست است که این روز به نام تاریخ نامگذاری شده، اما ما بدنبال روزی هستیم که یک سندیت تاریخی داشته باشد که به جهانیان معرفی کنیم.
آیا برای معرفی کوروش به جهانیان و استفاده از ظرفیتهای گردشگری مجموعهی پاسارگاد کوتاهی شده است؟
نه تنها دربارهی کوروش، بلکه در مواجهه با بسیاری ظرفیتها و داشتههای خوبمان که میتوانسته صنعت گردشگری ما را رونق بدهد، کوتاهی کردهایم و برنامهی خاصی نداریم و نتواستهایم فرهنگ ادبی، تاریخی ومذهبیمان را بطور شایسته معرفی کنیم و معتقدم اینها در کنار هم میتوانند جاذبهی قوی باشند برای صنعت گردشگری و جذب توریست و بیتردید کمکاری شده، اما تنها در این رابطه بلکه در موارد متعدد کوتاهی شده است.
برخی میگویند: نام «کوروش» در هیچ یک از متون منظوم ما وجود ندارد، در حالی که نام کسی مانند اسکندر در این متون هست؛ چه پاسخی برای این نقد وجود دارد؟
این که دلیل محکمی نیست اگر نام کسی در اشعار آمد، بوده یا نبوده؛ محتوای شعر شعرای ما بیشتر ادبی است و برگرفته از فرهنگ جامعه! آنچه مربوط به تاریخ است را باید از مورخان سراغش را بگیریم؛ از شعرا که چنین خواستهای نمیتوانیم داشته باشیم.
ماجرای نامه به رییسجمهور؟
من در نامهی دو روز پیش خود خطاب به رییسجمهور [لینک] به سخن رهبری اشاره کردم که فرمودند برخی کشورها از نداشتههایشان برای خودشان چیزها ساختهاند، اما ما حتی از داشتههای خودمان نمیتوانیم استفاده کنیم.
ما نیاز داریم که منافع ملی خودمان را تأمین کنیم و در مسیری قرار بگیریم که از اقتصاد نفتی فاصله بگیریم و بتوانیم از طریق گردشگری درآمدزایی کنیم. اگر نگاهی به یادداشتهای مهاتیر محمد که با توانمندیاش مالزی را از بدبختی بواسطهی صنعت گردشگی نجات داده، بیندازیم، پس از سفری به ایران، گفته که «من اگر اصفهان را داشتم، درب چاههای نفت را پلمپ میکردم!»، اما ما بواسطهی درآمد نفتی از این ظرفیتها چشمپوشی کردیم و نتوانستیم استفاده کنیم.
تقابل که هیچ، بیتفاوت هم نباید از کنارش بگذریم
باید در راستای منافع، انسجام و اتحاد ملی داشتههایمان را ارج دهیم و تقابل که هیچ، بیتفاوت هم از کنارش نگذریم و از این فرصتها به نحو احسن استفاده کنیم؛ با اطمینان میگویم اگر همین ظرفیتهای تنها استان فارس را در بخش تاریخی، فرهنگی و … هر کشور دیگری داشت هزاران برابر ما درآمدزایی میکرد؛ این درحالیست که ما نه تنها استفاده نمیکنیم بلکه برای نگهداری و حفاظت از میراثمان هم هیچ برنامهای نداریم و آیندگان هم از ما خواهند پرسید که چرا این میراث به این روز مبتلا شد!
در حال حاضر موزهی لوور پاریس که درآمدزایی کلانی برای کشور فرانسه دارد، نمای کوچکی از تمدن ماست، اما ریشههای همین تمدن را ما در کشور داریم و نتوانستیم برای توسعهی کشور و حل مشکلات بیکاری که حادترین چالش است، از آن بهرهبرداری کنیم.
امنیت را تأمین کنیم نه این که امنیتی کنیم!
از همه دعوت میکنم کمک کنیم نه فقط روز کوروش، بلکه تمام داشتههای فرهنگی، ادبی، مذهبی، تاریخی و …را در کنار هم قرار بگیرند و در رابطه با هفتم آبان، نمیدانم که مرجع تاریخی دارد یا خیر، اما چندسالی است که مردم آن را ملاک قرار دادهاند و تا مشخص شدن روزی که دارای سند تاریخی باشد، مراسم این روز را مدیریت و امنیت آن را تأمین کنیم، نه این که آن را امنیتی کنیم تا سودجویان نتوانند سوءاستفاده کنند.
در پی درخواستی که ارایه کردهایم و ارتباط و هماهنگی اساتید تاریخ درصددیم روز مبدأ مشخص منشور کوروش را در تقویم بیاوریم تا هم مردم در امنیت کامل بتوانند این روز را گرامی بدارند و هم آنها که از تعلل مسوولان فرصتطلبی میکنند، نتوانند به اهدافشان برسند!
آیا نمایندگان استان فارس به پاسارگاد میروند؟
باید مدیران مربوطه برنامهریزی کنند تا مشخص شود برنامهشان برای این روز چیست و اعلام کنند؛ باور بنده این است که خالی کردن میدان از سوی مسوولان بهانهای میشود برای این که اقلیت سودجو بتوانند بهرهبرداری کنند؛ باید این فرصت را خودمان به دست بگیریم و اجازه ندهیم کسی سوءاستفاده کند!